21-12-2023 BIJGEWERKT 05-01-2024

Bewust in relatie met de dementerende mens en hun familie

Doelstelling 

Door bewust stil te staan bij het contact tussen jou en de dementerende oudere ervaren zowel hij/zij als jijzelf vaak een beter en gezonder contact en wordt het werken met hen minder zwaar. Er is meer verbinding met zingeving en betekenis. 

Deze training is er één van langere duur en bestaat uit een basisprogramma en terugkomdagen in de twee daarop volgende jaren.
  

Resultaten van deze trainingen 

• -  De deelnemers zijn beter in staat om meer zichzelf te zijn en in contact te blijven met de dementerende mens.
  
• -  Zij kunnen beter omgaan met hun eigen emoties tijdens het contact met de dementerende mens.
  
• -  Zij voelen zich “vrijer” en zijn daardoor in staat meer open te staan voor wat nodig is.
  
• -  De cursisten zijn zich meer bewust van hun liefdevolle eigenschappen.
  
• -  De cursisten zijn zich meer bewust van hun schaduwzijden.
  
• -  Cursisten geven aan minder hun wil op te leggen.
  

Het mens-zijn als basis voor kwaliteit 

Het meest wezenlijke van deze trainingen is dat deelnemers meer zicht krijgen op wie ze zelf zijn. Dat vanuit het mens-zijn een keuze gemaakt wordt om in relatie te gaan met de ander, in dit geval de dementerende.
Deelnemers die ik jaren later nog tegenkom geven aan dat er iets wezenlijks in hun leven en het werken met dementerende mensen is veranderd. De deelnemers geven aan meer geduld te hebben ontwikkeld, minder hard te zijn, minder op de automatische toer te werken, meer energie te hebben, meer te lachen. Daarentegen worden ze emotioneel vaker geraakt, zijn onzeker, voelen zich machteloos. Ze weten nu dat het erbij hoort, dat dit de basis is van in relatie zijn. Velen zetten thuis en in het werk, concrete stappen om de kwaliteit van leven van zichzelf en van dementerende mensen te verbeteren. Hierdoor ontstaat een wending van ‘uitzichtloos’ naar ‘leven’ zolang het er is. Ze ervaren zingeving en betekenis. Ze houden van de mensen, zetten zichzelf als mens in en weten dat het hier om gaat. Ze ontvangen dankbaarheid vanuit zichzelf. Ze hoeven niet gezien te worden, ze doen 1 op 1 waardevolle dingen voor de dementerende mens en hebben geen enkele behoefte om de kantjes er van af te lopen. Integendeel ze zijn van binnen uit gemotiveerd om topkwaliteit te leveren. Ze zijn in staat beter hun grenzen aan te geven en voor zichzelf te zorgen. Ze zijn vrijer geworden van de zogenaamde zware opgave omdat er een andere relatie ontstaan is. Ik zie dat de meeste deelnemers tegen het einde van de training een eigen kracht hebben ontwikkeld van waaruit ze met dementerende mensen werken. Ze doen het vanuit zichzelf en hebben nieuwe mogelijkheden ontdekt. Ze zijn zekerder in hun handelen en lopen niet meer ‘braaf’ de regeltjes op te volgen. Ze moeten het werk niet meer doen, ze willen het werk doen. Vanuit hun eigen kracht komen ze als mens volledig tot bloei! Ik vind ze moedig en mooi om te zien. Ik weet hoe moeilijk sommigen het hebben gehad om zover te komen. De enige weg om innerlijk een beetje vrijer te worden. Achteraf zijn ze de dementerende en al de moeilijkheden die daar aan vast zaten dankbaar. Ze hebben iets geleerd voor het leven. 

De gezonde mens als basis om de mens die achter de dementie aanwezig is te ontmoeten. 

 

De dementerende MENS 

Het is ontroerend te zien hoe tijdens de zeven maanden training de dementerende als mens steeds meer verschijnt. Deelnemers vinden het contact een uitdaging worden in plaats van vermoeiend en lastig. Op allerlei vlakken zijn kwaliteitsverbeteringen aan te brengen. Soms gewoon omdat niet goed gekeken is of niet geprobeerd. De deelnemers zijn creatiever en de dementerende mens gaat meer uitzien naar dit contact. Contact van mens tot mens. Soms zie je het aan de blije gezichten of je naam die ze ineens kunnen onthouden. Anderen huilen steeds vaker, maar alleen jij weet dat dit hoog tijd werd en bent in staat zo keer op keer stil samen te zitten. Dit is kwaliteit, anderen kunnen dat soms heel anders ervaren. 

De dementerenden slapen beter, sommigen plassen minder, communiceren beter. Doordat ze beter begrepen worden, meer in hun waarde gelaten worden, minder gecorrigeerd worden, meer ruimte krijgen om te zijn zoals ze nu zijn ontstaat er een rust die doorwerkt naar iedereen. 

Vaak / soms is de omgeving haast neurotisch gefocust op alles wat er mis gaat. De spanning die dat oplevert is funest voor het welbevinden van mensen.
Er ontstaat een diepe aanvaarding dat het mag zijn zoals het is. Soms is er op enige momenten vooruitgang te zien, een opleving. De oogkleppen vallen een beetje af en is er weer oog voor het grotere geheel. Doordat de spanning wegvalt kan de dementerende als mens meer tevoorschijn komen. Bijna altijd ontstaat er dan één of andere vorm van contact, al is het maar voor even. Alsof ze op hun manier best begrijpen dat het allemaal niet meevalt. 

Dementerenden worden nu ook in hun moeilijkste momenten bijgestaan door hun naasten.
Juist op die momenten dat het het lastigste is zijn ze vanaf nu niet meer alleen. Er ontstaat een enorm vertrouwen en dat hebben dementerende mensen nodig. Iemand die er is. 

Men gaat weer praten tegen de dementerende mens en vragen stellen, ze worden als mens bij het leven betrokken en serieus genomen en je merkt dat ze daar dankbaar voor zijn.
Sommige dementerende mensen laten maar al te graag alles over aan anderen. Dat is langzaam zo gegroeid. Hier wil ik niet aan meewerken. Op deze manier glijden mensen snel af. In relatie gaan betekent elkaar actief betrekken. Doordat mensen zo dicht bij elkaar zijn wordt het ook duidelijk wanneer een leven ten einde loopt en dat dat gewoon zo is. Op enige wijze geven mensen aan dat de dood voor de deur staat. Wanneer mensen op deze manier aanwezig blijven bij het overgaan van het leven naar de dood, dan is dit een betekenisvolle periode in het leven. Al menigmaal kreeg ik de mededeling dat juist die laatste tijd zo prachtig was. 

 

Wisselwerking 

In relatie zijn met elkaar is een wisselwerking. Wanneer je beide bereid bent om iets te willen betekenen voor de ander, dus wanneer je je persoonlijkheid kunt loslaten en volledig openstaat dan is er een ont-moeting. En dan wil er iets ‘geboren’ worden tussen mensen. Ik noem dat nieuw-leven. Er ontstaat dan ook echt vitaliteit op allerlei verschillende manieren: echt aankijken, echt samenzijn ervaren, niets meer te hoeven ophouden, in alle rust en rijkdom jezelf zijn. Deze momenten worden ervaren als gelukkige momenten. Maar ook in alle schaamte aanwezig zijn, onvermogen, machteloosheid, pijn. Veel minder gemakkelijk voor de meeste mensen en tegelijkertijd rustgevend als er plaats is voor het echte leven. 

In relatie’ zijn, waar het hier over gaat, is écht contact tussen twee mensen en geeft altijd energie (vitaliteit). 

 

Voorwaarden 

De voorwaarden om dit te kunnen is de menselijke wil en de moed om eraan te beginnen. Er moet iets van een vonk overkomen. Mensen moeten er ook rijp voor zijn en de omstandigheden geschikt. Ik wil op deze plaats vooral niet oordelen over mensen die de training afwijzen. Daar zal wel een reden voor zijn. Ik vind het wel jammer soms, omdat ik weet dat het ook anders kan. 

Ik zie dat sommigen ‘hard’ werken om er te komen. Mensen moeten dit zelf doen op eigen kracht, ik wil wel graag hun trainer zijn. Ieder mens kent zijn eigen crisisfasen in het leven en moet daar zelf mee klaar komen, dat kan op verschillende manieren. 

Je moet in ieder geval weten wat ‘alleen zijn’ is en je eenzaamheid kennen. Vandaar uit kun je kiezen om vanuit jezelf, deel te nemen aan het leven en er niet meer langsheen te gaan. Wanneer je dan de dementerende mens wilt ontmoeten lukt dat ook. Dit is de basis om kwaliteit van leven te ontwikkelen. Je doet het zelf, het kan niet voorgeschreven worden. Het is telkens anders, het is een creatief proces. 

 

Conclusies van de resultaten 

Wanneer mensen weten hoe het werkt dan is ontwikkeling van kwaliteit van leven een haast vanzelfsprekende zaak. Een natuurlijk gevolg.
In totaal hebben honderden deelnemers de training gevolgd, ik weet dat er plekken zijn waar men onvoorstelbaar veel doet voor dementerende mensen door te ZIJN in liefde als mens bij een mens..
Professionele hulpverleners staan niet altijd voor open voor dee benadering. Soms zelfs krijgen stagiaires de opdracht niet teveel mee te gaan met de emoties van de dementerende mensen want anders houden ze het niet vol. Op deze manier blijf je als mens buiten schot, je wordt met de jaren kouder, afstandelijker en vermoeider.
Deze training levert in ieder geval mensen op die echt op zoek gaan hoe je als mens iets kunt bijdragen aan de kwaliteit van leven van dementerende mensen. En in veel gevallen lukt dat ook. Een enkele keer ontdekt iemand tijdens de training dat die eigenlijk iets anders wil en stapt volledig uit het werk. (en dat is dan ook juist)
Om echt in relatie te gaan met dementerende mensen heb je mensen nodig die met hart en ziel voor dit werk kiezen en zo ook voor deze mens kiezen.
Dat zie je, dat voel je. 

 

Bijwerking 

Een bijwerking van deze training is dat mensen (familieleden, verzorgers e.d.) beter voor zichzelf gaan zorgen, eerlijker zijn naar de ander, vaker ‘nee’ kunnen zeggen, een echt ‘ja’ kunnen geven.
Mensen geven aan dat ze krachtiger zijn geworden vanuit hun eigen wil. Dat ze veel meer inzet tonen en met meer plezier de dingen doen. Hierdoor hebben ze de ervaring dat het leven ‘lichter’ wordt, terwijl de zorg voor de dementerende meestal toeneemt. 

Deze bijwerking is een ‘gezonde’ bijwerking te noemen. Juist dankzij de pijn, verdriet en het geworstel wat ermee gepaard gaat. Achteraf zijn mensen blij dat ze er doorheen zijn gegaan. Het is zo dichtbij en daarom zo confronterend. Kinderen herkennen in zichzelf dezelfde eigenschappen en haken dan (begrijpelijk) af.
Gaan ze door dan komen ze er meer ontwikkeld uit en kunnen hun dementerende familielid achteruit zien gaan en ‘verstaan’ het sterven. Er komt liefde vrij, respect groeit, daar waar je het soms niet had verwacht. Mensen die zo voor een dementerende ouder hebben gezorgd staan na zo’n periode anders in het werk en in het leven. 

 

Voor meer informatie , mogelijkheden en kosten kun je mailen naar info@menszijn-ontwikkeling.nl

 

© Marion van den Waardenberg